6 tips bij hoge werkdruk in de zorg
Om goed te functioneren binnen een zorginstelling moeten medewerkers steeds meer taken uitvoeren in minder tijd en tegelijkertijd oog houden voor de wensen, behoeften en steeds veranderende zorgvraag van de patiënt.
Bovendien zorgt de vergrijzing voor een meer gecompliceerde zorgvraag. Ook moeten wijkverpleegkundigen zich sinds de invoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) vaker verantwoorden voor de inzet van hulpmiddelen. Niemand kijkt er dan ook van op dat verpleegkundigen een hogere werkdruk ervaren dan andere professionals, met alle negatieve gevolgen van dien. Maar hoe ga je met die verhoogde werkdruk om?
Werken in de zorg vraagt veel van verpleegkundigen; aan de ene kant veel geduld en innerlijke rust aan de andere kant het vermogen om snel te kunnen schakelen en door te pakken. Haastige spoed is zelden goed, zeker in de zorg. Natuurlijk is het van belang om vlot door te werken, maar je mag niet te druk overkomen. Cliënten hebben er groot belang bij dat jij het werk zorgvuldig uitvoert, zonder chaos.
Goed voor jezelf zorgen is heel belangrijk, want een burn-out ligt altijd op de loer. Overwerkt thuis zitten wil niemand en de werkdruk voor je collega’s wordt er ook niet minder op. Bij stijgende personeelstekorten en navenante werkdruk is het zeker niet gemakkelijk om de rust te bewaren. De hoge verantwoordelijkheid kan logischerwijs veel stress opleveren, hetgeen wordt versterkt door de lange, zware dagen en uitval van je teamgenoten.
Heb jij het idee dat je in een negatieve spiraal terecht dreigt te komen? Dan komen de volgende tips vast van pas!
1. Concentreer je op één ding tegelijk
Er is genoeg te doen in de zorg. Daarom is het begrijpelijk dat je zoveel mogelijk taken wilt oppakken om je clienten zo goed mogelijk te helpen en tevreden te houden. Toch is het belangrijk om niet teveel hooi op je vork te nemen. Probeer bij oplopende spanning bewust te vertragen naar een iets rustiger werktempo, waarna je de taak die voor je ligt centraal stelt.
Log regelmatig eventjes uit – in figuurlijke zin. Ga zitten, leg je telefoon weg, zucht een paar keer diep. Zo maak je je hoofd weer helder. Zorg dat je regelmatig wat eet en drinkt. Neem juist de tijd als je het druk hebt en focus op wat je op dat moment doet. Je werk wordt er leuker van en je patiënten zullen je rust waarderen.
2. Ken je grenzen en communiceer ze
Je grenzen aangeven als zorgprofessional kan moeilijk zijn. Het is niet makkelijk om “nee” te verkopen wanneer de dienst vierkant draait vanwege ziekteverzuim van collega’s. Maar als je constant je grenzen blijft verleggen, dan zal er een moment komen dat ook voor jou de rek eruit is. Als je te veel inteert op reserves, loop je grote kans op een burn-out.
Het is aan jou om te ontdekken waar je grenzen liggen. Vergelijk jezelf dus niet met je collega’s! Ontdek wat jij wél en niet aankan en neem dat serieus. Leer om goed naar jezelf te luisteren door het herkennen van de signalen van je lichaam. Hartkloppingen, somberheid, hoge vermoeidheid, irritatie of hoofdpijn kunnen tekenen zijn dat je gas terug moet nemen.
Hoe communiceer je je grenzen? Neem bijvoorbeeld eens een time-out: gun jezelf op bepaalde momenten in de werkweek even de tijd om de situatie te overzien. Hierna kan je jouw werkzaamheden met collega’s en leidingevenden vanuit een weloverwogen standpunt bespreken. Vanuit rust en zelfkennis kan je je grenzen beter aangeven, maar ook bepaalde zaken met hernieuwd enthousiasme oppakken.
3. Stel prioriteiten
Ga in gesprek met de zorgvrager over wat er van je verwacht wordt. Al stroomt de agenda overvol en heb je nog zoveel te doen: werk vanuit je hart, dan weet je vaak wel waar je prioriteiten liggen. Wees transparant en geef in de teams aan hoeveel uren zorg er per dag ingezet mag worden en ga vervolgens samen in overleg welke diensten je in gaat zetten. Zorg ervoor dat het meest belangrijke sowieso wordt gedaan.
Je zou als team bijvoorbeeld met een whiteboard kunnen werken waar de verbeterpunten op worden gezet. Bespreek deze punten vervolgens met elkaar en bekijk wat de zorg voor de cliënt en een harmonieuze samenwerking in de weg staat. Zo werk je op een positieve manier als team en voelt iedereen zich gehoord.
4. Neem je rust
De drukte op je werk kan ertoe leiden dat je onafgebroken doorgaat. Zonder pauzes doorwerken is contraproductief, want je productiviteit en concentratievermogen verminderen hierdoor namelijk sterk, waardoor de kans op fouten toeneemt.
- Las gedurende je werkdag regelmatig korte rustmomenten in. Beter drie kortere pauzes dan één lange. Hierdoor verhoogt niet alleen je werktempo, maar ook de kwaliteit van je werk.
- Gebruik de overlegmomenten om patiënten te bespreken of spanningen binnen het team op te vangen en doe dat niet tijdens je pauze.
- Gebruik je pauze om evoor afleiding , eten end drinken en vooral: rust. Probeer weg te blijven van je smartphone, maar staar even door het venster, doe een ademhalingsoefening, droom even weg naar een tropisch strand of maak een korte wandeling.
- Zorg voor positieve energie en laat je tijdens je pauze dan ook niet verleiden om mee te roddelen, te klagen of naar zeurende collega’s te luisteren.
5. Een moment van reflectie
Schrijf eens een keer op wat je wil bereiken met je werk en op welke manier. Door de focus te leggen op hoe je werkt aan je doelen behalen, krijg je een positief gevoel. Neem elke dag een aantal minuten – dus buiten de pauze om – om kritisch te kijken naar je manier van werken. Wat ging goed? Wat kan er beter?
Bespreek de doelstellingen en de praktische uitwerking vervolgens met je collega’s. Wees eerlijk en open naar elkaar. Praat dus mét elkaar en niet óver elkaar. Het is misschien even moeilijk om kritiek aan te horen of kritiek te geven. Maar het kan zo opluchten; de sfeer verbeteren als je weet waar je met elkaar aan toe bent.
6. Rust in beweging
Door televisie, internet en kunstlicht gaan we steeds later slapen. Maar ook het onregelmatige werken in de zorgsector leidt tot slaapproblemen. Te weinig slaap maakt je niet alleen vatbaar voor infecties, slaap is nodig om je lichaam te laten herstellen.
Je kunt je moeilijker concentreren als te weinig rust. Je maakt daardoor eerder fouten en de kans op ongelukken neemt toe. Sport en beweging is voor iedereen noodzakelijk, zelfs wanneer je al een baan hebt waarbij je veel beweegt.
Hardlopen, fietsen en yoga zijn prima remedies tegen stress op je het werk. Wellicht stimuleert je zorginstelling meer georganiseerde beweging tijdens het werken, want fittere werknemers zijn minder vaak ziek en kunnen de werkdruk beter aan. Ook wandelen in de lunchpauzes, rek– en strekoefeningen of de trap op- en afhollen werkt prima als je beter wilt omgaan met werkdruk.
Hier nog een paar adviezen voor thuis:
- Kom tot rust voordat je gaat slapen. Een slaapritueel kan je daarbij helpen.
- Zorg voor een donkere, rustige en geventileerde slaapkamer. De afgite van Melatonine, het slaaphormoon, neemt toe wanneer het donker is.
- Een goed matras is essentieel voor een goede nachtrust.
Bij shiftwerk is de verleiding groot je slaap te verwaarlozen. Kinderen en een druk sociaal leven zijn soms lastig te combineren met een drukke baan. Zorg dat je wel genoeg slaapt; de impact op je lichaam is op termijn zeer groot als je niet uitgerust werkt!
Jij bent ons veel waard!
Door de tekorten en bezuinigingen kan het een heel karwei zijn om de stress tegen te gaan bij een oplopende werkdruk. Hopelijk helpt dit artikel je om meer rust te nemen en het plezier in je werk te behouden.
Neem de tijd om onze tips nog eens rustig door te lezen en probeer er eens een keer eentje uit. Weet dat je er niet alleen voor staat. Bespreek de werkdruk met je collega’s en behoud zo plezier in je werk. Jouw werk is ons veel waard!